Binnen de huidige begroting zijn de onontkoombare knelpunten geïnventariseerd. Met betrekking tot deze knelpunten stellen wij voor om ze op te nemen in het meerjarenperspectief. Zie daarvoor het onderstaande overzicht.

1. Aanbestedingsnadeel groenonderhoud
Door de aantrekkende markt (en marktprijzen) zijn eind 2018, bij de aanbestedingen/verlengingen van het groenonderhoud voor 2019 en verder, aanbestedingsnadelen ontstaan. Die nadelen kunnen niet binnen het product Groen worden opgelost, omdat de in het verleden behaalde aanbestedingsvoordelen structureel zijn ingezet ten gunste van het financieel perspectief van de gemeente (Kadernota 2012). Hierbij is toen aangegeven dat veranderende marktomstandigheden zouden kunnen leiden tot een knelpunt in de toekomst.

De komende jaren worden er meerdere contracten verlengd en/of opnieuw aanbesteed. Ook die trajecten gaan waarschijnlijk tot aanbestedingsnadelen leiden. Indien dit het geval is, ontstaan er aanvullende knelpunten die hun plek zullen vinden in de komende bestuursrapportages en kadernota's. Eventuele aanbestedingsvoordelen zullen, uiteraard, daarbij ook worden gemeld.

2. Burgerzaken
Enkele recente ontwikkelingen leiden bij Burgerzaken tot hogere kosten.

• Volumeontwikkelingen: het aantal adresonderzoeken laat bijna een verdubbeling van het begrote aantal zien.
• Outsourcing/digitalisering: de aangekondigde digitale aanvraag van reisdocumenten gaat de komende jaren niet plaatsvinden. Het gebruik van de digitale aanvraag rijbewijzen via het RDW blijft achter bij de verwachting. Ook verbiedt de wetgever de thuisbezorging van rijbewijzen. Al deze zaken zorgen voor een hoger aantal klanten aan de balie en vragen meer capaciteit dan begroot.
• Extra taken: de nieuwe donorwet treedt vanaf 2020 in werking en schrijft voor dat gemeenten bij gelegenheid de burger van informatie voorzien over de automatische donorregistratie. Daarnaast zorgt nieuwe Europese regelgeving ervoor dat vanaf 2021 ook bij de aanvraag van een identiteitskaart een vingerafdruk moet worden genomen. Dit is al voorgeschreven bij de aanvraag van paspoorten en rijbewijzen. De donorwet en vingerafdruk zorgen voor een langere afhandelingstijd aan de balie. Naar verwachting zal het Rijk via het gemeentefonds de extra kosten voor de donorwet compenseren. De hoogte hiervan is nog onbekend.

De zogenaamde 'paspoortendip' zet in het nieuwe begrotingsjaar 2023 door. Dit leidt tot een lagere personeelsinzet. Vanaf 2024 zal weer een stijgende lijn zichtbaar zijn, omdat de 'paspoortendip' dan voorbij is.

Door de achterblijvende ontwikkelingen op het gebied van outsourcing en digitalisering blijven meer producten bij de gemeente. Dit zorgt voor een hogere legesopbrengst dan begroot. Per saldo geeft de toename van kosten en opbrengsten een positief financieel resultaat.

3. Kosten Afvalstoffenheffing
We meldden in onze begroting 2019, dat het Rijk de kosten voor het verwerken van restafval fors heeft verzwaard om de hoeveelheid restafval sneller terug te brengen. De extra verwerkingskosten zijn bij gelijkblijvende hoeveelheden en bij ongewijzigd beleid ongeveer € 415.000 per jaar.

Om kosten te besparen nemen we maatregelen, zoals een vrijwillige extra container voor plastic, blik en drinkpakken in geheel Stadspolders en een lagere inzamelfrequentie van restafval-containers naar eens per 4 weken in het huidige proefgebied (Oudelandshoek en De Hoven). Hierdoor besparen we € 43.000 per jaar. De stijging van de afvalstoffenbelasting berekenen we door in het reinigingsrecht met een verhoging van het reinigingsrecht met 4,4% (bovenop de index uit de Kadernota 2020). Dit levert € 7.000 op. Het resterende tekort van € 365.000 brengen we in 2020 eenmalig ten laste van de bestemmingsreserve Afval. De structurele oplossing vanaf 2021 wordt onderdeel van het Grondstoffenbeleidsplan, eventueel in combinatie met een hogere tariefstelling van de afvalstoffenheffing.

4. Beheer recreatieterrein Merwedeheuvel
Per 1 januari 2023 krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid voor het beheer van het recreatieterrein Derde Merwedehaven (circa 55 hectare). Al in 1992 is in de koopovereenkomst voor de afvalberging Derde Merwedehaven vastgelegd dat het Provinciaal Afvalverwijderingsbedrijf (PROAV) het terrein ingericht als recreatieterrein zal opleveren, dat de gemeente het terrein na oplevering zal huren van PROAV en het beheer en onderhoud van de recreatieve inrichting op zich neemt. De huur is in de koopovereenkomst in 1992 vastgesteld op één gulden per jaar. De kosten voor het beheer en onderhoud zijn in 2015 door het Parkschap geraamd op € 300.000 per jaar. Het minimaal onderhoudsniveau is gebaseerd op landelijke en provinciale regelgeving in het kader van de nazorg voor afvalbergingen en wordt tussen de afdeling Nazorg van de provincie Zuid-Holland en de gemeente vastgelegd.

5. Toezicht prostitutie
Prostitutie, de vergunningverlening en de handhaving, is een gemeentelijke taak. Het bestuurlijke toezicht is echter een lange periode door de Afdeling Vreemdelingen, Identificatie en Mensenhandel van de politie (AVIM) uitgevoerd. De AVIM heeft (landelijk) besloten het bestuurlijke toezicht op de (illegale) prostitutie terug te (moeten) geven als taak aan de gemeenten. Wegens capaciteitsgebrek en een toename van de problematiek is de politie genoodzaakt haar taak te focussen op de strafrechtelijk inzet tegen mensenhandel (corebusiness). Daarbij stoot zij het bestuurlijke toezicht dus als taak af.

Het bestuurlijke toezicht dient per 1 januari 2020 te worden georganiseerd binnen de gemeente. Daartoe moet de gemeente Dordrecht voorzien in toezichthouder(s) die zich met dit onderwerp bezig gaan houden. Het gaat dan om toezicht op vergunde seksinrichtingen enerzijds, en het opsporen en controleren van signalen van illegale prostitutie anderzijds. Daarnaast maken de toezichthouder(s) van de gemeente Dordrecht deel uit van het Regionale Controle Team.

6. Areaaluitbreidingen
Dordrecht blijft zich ontwikkelen en hierbij wordt ook de openbare ruimte continu aangepast. Soms leidt dit tot een areaaluitbreiding voor het jaarlijks te onderhouden en te beheren areaal. De areaaluitbreidingen worden onderverdeeld in drie categorieën: (a) Stadsuitleg, (b) Herinrichting en (c) Wijkwensen. Wijkwensen vormt geen financieel knelpunt in deze kadernota.

(a) Stadsuitleg: vanwege het gunstige economische klimaat wordt nu overal in de stad gebouwd. In de areaalclaim is dat vaak het eerste zichtbaar bij wegen. Na de aanleg van de weg volgen zaken zoals groen, verlichting spelen, inzameling van afval en de handhaving op leefbaarheid en veiligheid (afvaldumpingen, verkeerd parkeren, hennepkwekerijen, vrachtwagen parkeren). De openbare ruimte is dan soms al enige tijd in gebruik. Belangrijkste post binnen de stadsuitleg is in 2020 de Prins Clausbrug.

Prins Clausbrug
Bij de Begroting 2019 is voor het reguliere onderhoud en elektra van de Prins Clausbrug per 2020 een bedrag van € 110.000 opgenomen. Omdat de brug pas halverwege 2020 gereed is, kan hiervan eenmalig € 55.000 vrijvallen. Inmiddels zijn ook de nodigde kosten voor de brugbediening bekend, zodat we nu een bedrag van € 160.000 (in 2020 de helft, € 80.000, minus € 35.000 eenmalige vrijval) opnemen.

In totaal bedraagt de areaaluitbreiding naar aanleiding van stadsuitleg in 2020 € 54.215 en vanaf 2021 € 202.715.

(b) Herinrichting, groot onderhoud en verkeersbesluiten: voor nieuwe projecten van deze categorie streven we naar budgettair neutrale aanpassingen van de openbare ruimte. Wanneer dat niet haalbaar is en de aanpassingen bedragen meer dan € 2.000, dan moet bij besluitvorming over het project vaststaan wat het effect is op de kosten voor beheer en onderhoud. Dit jaar brengt een aantal mutaties in het te beheren areaal, zoals bijvoorbeeld bij de Admiraal de Ruijterweg en door de aanplanting van 800 nieuwe bomen in het kader van 800 jaar Stad. Het areaal als gevolg van herinrichting, groot onderhoud en verkeersbesluiten is vanaf 2020 met € 45.735 toegenomen.

7. Exploitatie Sportboulevard
De gemeente Dordrecht heeft de exploitatie van de Sportboulevard (bestaande uit een sporthal, turnzaal, ijshal, zwembad, centrale horeca en verenigings-& vergaderruimten) in handen gegeven van Optisport Dordrecht BV (verder: Optisport), waartoe partijen op 29 mei 2009 een huur-en exploitatieovereenkomst hebben gesloten voor 20 jaar. In samenwerking met Optisport is afgelopen 2 jaar een evaluatietraject doorlopen, waaruit een aantal verbetermaatregelen volgen. Naast een herinrichting van de organisatie is een inhaalslag nodig op het onderhoud van het complexe pand. Er zijn gaandeweg steeds meer kosten naar voren gekomen die niet waren voorzien bij de oplevering. Het MJOP was niet volledig en sloot niet aan op het kwaliteitsniveau van het gebouw, dus moest aangevuld en aangescherpt worden. In de begrotingen was geen rekening gehouden met correctief (incidenteel herstel) onderhoud. Daarnaast was er geen duidelijke demarcatie tussen welke kosten de eigenaar, dan wel de huurder voor zijn rekening diende te nemen, contractueel vastgelegd

De hernieuwde inzichten vergen een contractaanpassing voor de resterende duur van de overeenkomst tussen de gemeente en Optisport. Bij het aangaan van het contract in 2010 is uitgegaan van een exploitatielooptijd van 20 jaar. Dit heeft geresulteerd in een dotatiebedrag van € 557.000 als dekking voor het planmatig uit te voeren onderhoud. Destijds is het een keuze geweest om genoemde relatief korte looptijd te gebruiken, op basis van het aangegane contract met Optisport, ook 20 jaar. De hieruit volgende aanvulling op de exploitatiebijdrage kan beschouwd worden als een onontkoombaar knelpunt. Voorgesteld wordt te kiezen voor: 10 jaar gerelateerd aan de resterende looptijd voor het uitdienen van het contract met Optisport; dit resulteert in een extra jaarlijkse bijdrage in de exploitatie van € 400.000. Vervolgens dient na 10 jaar de afweging gemaakt te worden welke richting de gemeente wil hanteren voor het voortzetten van de exploitatie van de Sportboulevard. Alle opties en kosten worden op dat moment in beeld gebracht om zo een integrale afweging te kunnen maken.

8. Uitvoering voorrangsregeling
De normale verdeling van sociale huurwoningen in de regio Drechtsteden is een verantwoordelijkheid van de woningcorporaties. Een belangrijk deel van de uitvoering van deze taken is tot op heden in handen van de stichting Woonkeus. De raad van toezicht van de stichting Woonkeus heeft aan de colleges van de Drechtstedengemeenten bericht dat Woonkeus zich terugtrekt als belangrijke uitvoerder van de voorrangsregeling. Deze terugtrekking gaat in op 1 maart 2019. Woonkeus zal dan ook de financiering van een groot deel van de kosten beëindigen. Daarnaast zijn in de uitvoering van de voorrangsregeling knelpunten geconstateerd die ervoor zorgen dat het proces van toekennen van voorrang lang en kwetsbaar is. Deze ontwikkeling en geconstateerde knelpunten maken het noodzakelijk dat de gemeenten vaststellen hoe de uitvoering van de voorrangsregeling uitgevoerd moet worden en hoe die uitvoering gefinancierd moet worden. De wethouders Wonen binnen de regio hebben besloten de taken van Woonkeus over te nemen en knelpunten in de uitvoering op te lossen. Voorstellen tot aanpassing van de voorrangsregeling worden in het tweede kwartaal 2019 voorgelegd. De extra lasten zijn voor de Drechtstedengemeenten € 268.000. Naar rato van inwoners betekent dit voor Dordrecht een bedrag van € 110.000.

9. Evenementenbeleid – evenementenbureau
Het vergunningsproces bij evenementen is de laatste jaren uitgebreider en gecompliceerder geworden. Vorm en structuur zijn gewijzigd, nieuwe partijen (Veiligheidsregio) zijn betrokken of partijen kiezen voor een andere rolneming (politie). In algemene zin vergt veiligheid veel tijd en aandacht. De noodzakelijke begeleiding per evenement is daarmee toegenomen. Ook de aandacht voor draagvlak, informatie aan en vragen van inwoners is groter. Inmiddels zijn door de betrokken partijen (Gemeente, OZHZ, Dordrecht Marketing, hulpdiensten) stappen gezet om het vergunningsproces te stroomlijnen en te vereenvoudigen. Dat leidt tot resultaat, maar de komende twee jaar zal dat proces de nodige tijd en aandacht blijven vragen. Het is zaak daarbij ook taken helder te verdelen en waar nodig te beleggen. Geconstateerd wordt bovendien dat de ondersteuning aan kleine evenementen (A, A+), formeel belegd bij de OZHZ, te weinig vorm krijgt bezien vanuit de complexiteit van aanvragen en de behoefte aan ondersteuning bij die evenementen.

Dordrecht organiseert daarnaast de zogeheten Mijlpalen en heeft recentelijk The Passion aangetrokken die inmiddels ook heeft plaatsgevonden. De ‘eenmalige’ extra werkzaamheden die daarmee gepaard gaan zijn daarmee min of meer structureel geworden. De voorgenomen mijlpalen 800 Jaar Stadsrechten (2020) en Herdenking van 600 jaar Elisabethsvloed (2021) zullen ook tijd en inzet vragen. In het verleden (200 Jaar Koninkrijk, Beeldenstroom Woordenstorm) is hiervoor extra capaciteit ingehuurd. Voor wat betreft de inzet en capaciteit bij het Evenementenbureau zijn de maximale mogelijkheden bereikt en is (tijdelijk) extra inzet nodig. Dit past niet meer binnen de bestaande begroting van Dordrecht Marketing.

Wij gaan er vooralsnog vanuit dat het mogelijk is processen zo in te richten dat werkzaamheden op termijn (weer) door betrokken functionarissen en organisaties binnen de beschikbare functieruimte kan worden uitgevoerd. Mocht structurele extra inzet nodig of wenselijk blijken, bijvoorbeeld omdat ervoor wordt gekozen A/A+-evenementen blijvend extra te ondersteunen, dan volgt daarover op een later moment een structurele afweging.

10. Evenementenbeleid – verkeersmaatregelen
De gemeente Dordrecht plaatst als service bij een aantal grote(re) vrij toegankelijke evenementen tijdelijke verkeersmaatregelen en dranghekken. Hiervoor heeft zij een budget van € 250.000 beschikbaar. Voor kleine evenementen geldt dit niet, zij mogen zelf een omleidingsplan maken en uitvoeren. De gemeente toetst deze plannen ten gunste van de bereikbaarheid, en legt vergunningsvoorwaarden op. Daar organisatoren vaak niet de kennis in huis hebben voor het maken van een verkeersplan helpt de gemeente hen. De organisator betaalt dan wel zelf de uitvoeringskosten, maar niet de kosten van de ambtelijke uren. Het college wil graag haar dienstverlening uitbreiden en ook voor kleine evenementen de plaatsing van verkeersmaatregelen faciliteren. Dit kost ongeveer € 800 per klein evenement.

Voor de viering van 800 jaar stad in 2020 roepen we inwoners op om activiteiten te organiseren. We hopen op veel verschillende activiteiten, waarbij ook tijdelijke verkeersmaatregelen nodig zijn, omdat een plein of straat wordt afgezet. Eenmalig betekent dit een toename van het aantal evenementen in de stad.

11. Museum 40-45
Naar aanleiding van een motie in 2016 over een benodigde professionaliseringsslag van het Museum 40-45 en de maatschappelijke en politieke commotie naar aanleiding van een expositie in mei 2017, zijn door het NIOD en Bureau TiMe onderzoeken uitgevoerd. Hieruit is naar voren gekomen dat een kwaliteitsslag dringend noodzakelijk is om het museum maatschappelijk verantwoord en toekomstbestendig te maken. Dit gaat met name om focus aanbrengen (ontzamelen) en educatie. Hiervoor is inbreng van externe deskundigheid, onder regie van het Dordrecht Museum, noodzakelijk.